Η νόσος Buerger’s επηρεάζει τις αρτηρίες του σώματος, συνηθέστερα στα χέρια και τα πόδια. Τα τοιχώματα των αρτηριών «φουσκώνουν» οδηγώντας σε παρεμπόδιση της αρτηριακής κυκλοφορίας και τελικά στο σχηματισμό θρόμβων και την απόφραξη αυτών. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τον πόνο, βλάβη των ιστών που αρδεύονται από τις αρτηρίες που επηρεάζονται και την γάγγραινα.
Ποια είναι τα συμπτώματα της νόσου;
Τα συνηθισμένα συμπτώματα της νόσου του Buerger’s είναι:
- Τα δάκτυλα των ποδιών μπορεί να φαίνονται με ωχρή, ερυθρή ή κυανή απόχρωση
- Κρύα πόδια ή παλάμες
- Πόνος των ποδιών ή των παλαμών που μοιάζει με κάψιμο ή μούδιασμα
- Πόνος στα πόδια, τους αστραγάλους ή τις πατούσες κατά την βάδιση
- Μεταβολές του δέρματος ή επώδυνες πληγές στα δάκτυλα των χεριών ή των ποδιών.
Παρά το γεγονός ότι οι βλάβες που προκαλούνται στις τελικές αρτηρίες των χεριών και των ποδιών είναι συνήθως εκτεταμένες, δεν παρατηρούνται βλάβες στις αρτηρίες που αρδεύουν άλλα όργανα του σώματος, όπως οι νεφροί, οι πνεύμονες, τα μάτια ή ο εγκέφαλος. Δεν είναι γνωστός ο λόγος για την «προτίμηση» της νόσου στις τελικές αρτηρίες των άκρων.
Πώς σχετίζεται το κάπνισμα με την νόσο Buerger’s;
Τα ακριβή αίτια της νόσου είναι άγνωστα, εντούτοις η χρήση καπνού σχετίζεται ισχυρά με την εμφάνισή της. Πιστεύεται ότι τα χημικά, που περιέχονται στον καπνό του τσιγάρου, προκαλούν ερεθισμό του εσωτερικού τοιχώματος των αρτηριών (που ονομάζεται ενδοθήλιο) οδηγώντας στο οίδημά του και την εμφάνιση των χαρακτηριστικών συμπτωμάτων της νόσου. Εικάζεται ότι υπάρχει γενετική προδιάθεση και ότι τα συμπτώματα προκαλούνται με έναν αυτοάνοσο μηχανισμό, κατά τον οποίο, το αμυντικό σύστημα του οργανισμού επιτίθεται σε υγιείς ιστούς του σώματος.
Σχεδόν όλοι όσοι διαγιγνώσκονται με την νόσο Buerger’s είναι καπνιστές τσιγάρου ή χρησιμοποιούν καπνό με οποιονδήποτε τρόπο (πούρα, πίπα ή μασώμενος καπνός).
Η νόσος επιδημιολογικά προσβάλλει κυρίως τους άνδρες < 40-45 ετών , όμως αυτό μάλλον σχετίζεται με τα υψηλότερα ποσοστά καπνίσματος στους άνδρες, παρά με κάποια προδιάθεση στο άρρεν φύλο για την νόσο.
Ο μοναδικός τρόπος πρόληψης της νόσου είναι η αποφυγή χρήσης του καπνού σε οποιαδήποτε μορφή του).
Πώς γίνεται η διάγνωση της νόσου Buerger’s;
Δεν υπάρχουν ειδικές διαγνωστικές εξετάσεις και ειδικοί ανοσολογικοί δείκτες για την νόσο. Η αγγειογραφία μπορεί να βοηθήσει, καθώς οι ασθενείς παρουσιάζουν συγκεκριμένα αγγειογραφικά ευρήματα, τα οποία όμως δεν είναι παθογνωμονικά της νόσου. Παραδοσιακά, η διάγνωση της νόσου Buerger’s βασίζεται σε πέντε διαγνωστικά κριτήρια, δηλαδή:
- Ιστορικό καπνίσματος
- Έναρξη συμπτωμάτων πριν την ηλικία των 50 ετών
- Αποφρακτική νόσος περιφερικότερα από το επίπεδο των αρτηριών του γόνατος
- Απουσία προδιαθετικών παραγόντων για αρτηριοσκλήρυνση πέραν του καπνίσματος και
- Παρουσία συμπτωμάτων από τα άνω άκρα ή μεταναστευτική θρομβοφλεβίτιδα
Πώς θεραπεύεται η νόσος Buerger’s;
Ο ακρογωνιαίος λίθος της αντιμετώπισης της νόσου και για την αποφυγή επιδείνωσης της , είναι η αποφυγή χρήσης οποιασδήποτε μορφής καπνού, ακόμα και του παθητικού καπνίσματος.
Η φαρμακευτική αγωγή που χορηγείται στις διαγεγνωσμένες περιπτώσεις περιλαμβάνει τα στεροειδή και τα αντιφλεγμονώδη, καθώς και αντιαιμοπεταλιακά ή αντιπηκτικά φάρμακα.
Συνήθως όμως, η φαρμακευτική αγωγή δεν μπορεί να αναστρέψει τις βλάβες που έχουν ήδη συμβεί, αλλά μπορεί (με ταυτόχρονη διακοπή του καπνού) να βοηθήσουν στον έλεγχο των συμπτωμάτων.
Η χειρουργική θεραπεία, μπορεί σε μερικές μόνο περιπτώσεις να βοηθήσει στην επαναιμάτωση των χεριών και των ποδιών.
Στις πιο πολλές περιπτώσεις, όμως, οι βλάβες στις αρτηρίες είναι τόσο εκτεταμένες, που ο ρόλος της χειρουργικής θεραπείας περιορίζεται στον χειρουργικό καθαρισμό των νεκρωτικών βλαβών.
Σε μερικές περιπτώσεις με εκτεταμένη λοίμωξη ή γάγγραινα, μπορεί να είναι απαραίτητος ο ακρωτηριασμός του χεριού ή του ποδιού.